Onlangs werd ik benaderd om mee te werken aan de oprichting van een kenniscentrum asbest voor het ministerie van SZW van minister Asscher. In eerste instantie voelde ik in mij vereerd met dit verzoek. Maar toen ik er verder over nadacht kreeg ik er toch een slecht gevoel bij. Een kenniscentrum asbest voor het ministerie van SZW?
- Dat ministerie, waar ook de Arbeidsinspectie onder valt, is al bijna 100 jaar met de gevaren van asbest bekend.
- Dat ministerie wist al in de jaren zestig van de vorige eeuw dat elke blootstelling aan asbest het kankerrisico met zich brengt. Ondanks dat het ministerie alle kennis over asbest in huis had, duurde het daarna nog bijna 25 jaar voordat asbest verboden werd door SZW.
Waarom? Omdat de belangen van de asbestcementindustrie voor SZW zwaarder wogen dan de belangen van de werknemers en de volksgezondheid Met als gevolg dat we nu nog elke dag met de immens trieste resultaten van dat beleid worden geconfronteerd: ieder jaar sterven er circa 500 mensen aan de asbestziekte mesothelioom.
Datzelfde ministerie dat in 1993 het gebruik asbest verbood,heeft na dat verbod weinig of niets gedaan om de wet te handhaven en de burgers van Nederland tegen asbest te beschermen.Wat SWZ wel deed was het afbreken van de Arbeidsinspectie: minder geld, minder mensen, minder toezicht, minder handhaving. Met als gevolg dat heden ten dage, 23 jaar na het verbod op asbest, het gebruik ervan nog steeds op veel plaatsen voorkomt.
Bijvoorbeeld: in veel machines zit nog asbest. Zo ook in grote broodmachines. Een paar jaar geleden werd een ovenist, Ruud Swanen, die aan zo’n machine had gewerkt, getroffen door de ziekte mesothelioom. De Arbeidsinspectie stelde vast dat er nog een aantal van dezelfde broodmachines met asbest in gebruik zijn, maar trad daar niet tegen op. SP-TweedeKamerlid Paul Ulenbelt vroeg minister Asscher om in te grijpen, maar Asscher weigerde. Volgens hem was het asbest een zaak tussen werkgevers en vakbonden. En speelde de overheid daar geen rol in.
Deze minister wil nu een kenniscentrum asbest oprichten. Volgens mij weet minister Asscher precies wat de gevaren van asbest zijn. Daar hoeft hij geen kenniscentrum meer voor op te richten. Hij moet gewoon doen wat hij kan en moet doen: de wet handhaven.
Het geld dat hij uitgeeft aan een kenniscentrum asbest kan hij veel beter daaraan besteden.
Reacties
Onbevooroordeeld ben ik niet.
Onbevooroordeeld ben ik niet. Ik wil dat toch duidelijk stellen. Dat kan ook weinig anders. Letterlijk naast mijn vader zag ik ook anderen lijden en sterven aan asbest. Daar zou ik eenieder vanaf willen houden. Dat kan ik niet. Met elkaar kunnen we dat maar pas op termijn kan dat zichtbaar worden. Mensen willen doorgaans iets zichtbaars hebben, in ieder geval zintuiglijk waarneembaar. Dat rot asbest ook! Het meest gevaarlijke is helaas onzichtbaar. Maar daarmee is het er nog wel, veel ook. Maar liefst zo'n 3500 verschillende producten zijn er in de loop der decennia vervaardigd door... mensen en in de buurt van heel veel meer andere mensen. Mensen die nu verspreid over een enorm lange periode dood aan het gaan zijn, op de meest verschrikkelijke manieren.
Over manieren geschreven: Met welke vormen van manieren gaan we in Nederland eigenlijk met elkaars gezondheid om? "Leading by example".. Zo'n motivatiekreet uit het bedrijfsleven. U kent 'm vast wel. Maar hoe doe je dat dan? Het juiste voorbeeld geven kan altijd nog. Tot op heden verzandde dat in weinig echt meer dan pogingen op een toneel van media en roepgelegenheden.
Ik weet dat er een voorzitter was van een Veiligheidsinstituut die in diezelfde (..decennia lange asbestrijke) periode ook de eindverantwoordelijke directeur was van een van Nederlands grootste scheepswerven. En waar kwamen (..en komen er voorlopig nog) grote aantallen asbestslachtoffers ook alweer vandaan? Precies: Scheepswerven. Een man die weet waar "Abraham de mosterd haalde en wat scheepswerven met asbest deden" en die in het uitgebreid bij hem bekend zijnde 'grote bedrijfsleven' en contacten in de nationale organisaties van branchevertegenwoordigers maar ook contact met de internationale kennisbedrijven. Een man die samen met de Nederlandse overheid zelfs in het buitenland de toenmalige gastarbeiders gingen halen, ik noem Turkije. Waar mensen werden gestimuleerd om op korte termijn en zonder enige taalkennis en dus van gezondheidsbedreigingen niets kónden weten, ...áls het hen al verteld werd. Net als dat ook mijn toch zeer Nederlandse taal machtige vader NOOIT van wie dan ook enige informatie én/of bescherming aangeboden kreeg .. op de scheepswerf van de eerder genoemde 'voorzitter van het Veiligheidsinstituut'. De voorloper van de Arbeidsinspectie, zij brachten ook het blad De Veiligheid uit... en asbest kwam daarin wel degelijk aan de orde.
Welk bordje mistte ik - of beter gezegd, welk bordje mistte de reeds gevallen en nog te vallen asbestslachtoffers?
Wat deed de maatschappij, de samenleving in die zich lang voortslepende periode?
De andere kant op kijken? Op de handen blijven zitten?
Heeft diezelfde "samen"(..)leving zich dan niet bewust 'vergist' én blijkens nu verslikt in een lang voortslepende periode van het bewust negeren van een grootschalige bedreiging?
En heeft die 'samenleving' of ook wel maatschappij (..dat klinkt meer als een bedrijf m.i.) het zichzelf dan tóch aangedaan om het geldelijk gewin jáaaarenlang te blijven stellen boven de (volks)gezondheid van niet alleen in-, met-, en bij asbestwerkzaamheden betrokken werknemers?
En dat niet alleen, immers; ook anderen die nu aan een 'onverklaarbare vorm van verschillende zich progressief ontwikkelende vormen van kanker door blootgesteld te zijn aan asbest' melden zich steeds vaker.. Rara, hoe kan dat.
En dan NU een "Kenniscentrum Asbest"?!
Opdat WIJ niet vergeten. Is dat het doel?
De historie heeft onze samenleving en die in het buitenland - die overigens eerder reageerden op de wel degelijk bekende feiten (!) - al lang lessen geleerd. Maar dan MOET je deze wel willen zien, herkennen en vooral erkennen. Net als een enorm stuk verantwoordelijkheid voor (tijdige) wetgeving, daadwerkelijk toezicht en handhaven en het vervullen van ook de (nazorg)plicht.
Gebruik EERST de reeds lang aanwezige kennis. Daarmee kan vervolgens een 'kenniscentrum'(..) vorm gegeven worden. Maar niet eerder dan dat het nog liggende werkstuk op correcte wijze naar die samenleving toe is afgerond.. if ever.